THUDOH 1 of 11 - Lhagao thua vaihom leh thanei koi hija ham?


AMUN HOUBUNGA LHAGAOVA LAMKAI HO
Dr. Haokhothang Mate
 
 
THUDOH 1 of 11

Amun houbunga (local church-a) lhagao thua vaihom ho thu ahilou leh amun houbunga lhagao thua thanei koi hija ham?

 

Amun houbung lhagaova kilamkai ding chungchang thua amasapena gel ding chu THANEINA ahilou leh THUNEINA hi ahi. Christan Houbung luchang ahina-a athua vai apoh hi mijouse kinoptona ahi. Amun houbung khat chu achanga akivaihopma, akilamkai teng le thuneina chu kon anei ding hitam? Christan thuneina chu mijouse anapeh ham? Houbung tampi pom dungjuija chu atahsan jousen Pathen anga mopohna ahiloule thempu hina natoh anei thei cheh-e ti hi ahi. Tahsa kivaipohna lampangah mikhatnin vote khat aneicheh-in mijouse akibang cheh-in chule numei pasal jong thakhat ahi ti lungput hin ichangei ham khatnin houbung sunga lhagaova kilamkaina atong khan ahi. Hichea hung gadoh lungput chu: Pathenin bou kachunga thu aneitheijin koiman kachunga thu neitheiponte ti hi ahi.

Tahsan le chonna lampang ahi teng leh eiho khat cheh le Pathen kikah thun ikoidoh-un, amun houbung kilamkaina chungchang thu ahi teng leh atamjo thu thua kikai ding ahi ti hi atamjo lunggel ahi.

Ahile, Christa chun atamjo thu thua vai anapoh ham? Ama lungdei chu atamjo thu thua ana kikai ham? Ahilouva ahile aman amun houbung (local church) sunga lhagaova lamkai ding ho chu alhendoh-a ngansena apeh ham? Hiche thudoh ho hin ikihoulimna dingu thumun atahlangsoh ahitai.

 

Hiche thumun hi aphotchetna veuhite

Hiche chungchang hi Thulhun Thah-in thumopna le vetsahna toh kilhonna ahil chu, houbung sunga lhagaova lamkai, vaihom ding le thunei dinga mopohna apeh mi phabep aumin ahi. Kilamkaina dihlou chule Pathen thu toh kitoh louva kivaihopna ho chu Christian ten moh pom pom ding ahipoi, ahivangin lhagaova lamkai dihtah ho nungjui ding seingai ding chule jabol ding hi atahsan jouse mopohna ahi. Hiche thuneina/ thaneina chu Pakaijin amasan aseijui ho ngansena ana neijin ahi. Amo ho chu houbung khombul (Eph. 2: 20; Matt.28:18-19) le Pathen kamchengin (Eph. 3:5) ana pangun ahi. Ama ho natoh thusei le thilbol ho jouse chu khonung changeija chepi dinga suhdetna um ahi (I Corinthians 4:17; 14:37; I Thessalonians 2:13; II Thessalonians 2:15). Tahsan le chondan thua kinel boutamna aum tengle amahon thuchaina anasem jiu ahi. Ama ho hi Pathenna kona hungkisol Christa thalheng ho chu ahiuve. Hiche hi Solchah bung 6:1-7 sunga akimun ahi. Solchah hon Jerusalem’a boina sutlhapna-a amasapenin ananeijun ahi chule lekhathot hoa houbung jousen achepi ding thuhilna ana neijun chule ajui dinguvin jong thupeh ananeijun ahi.

Solchah hon amaho phat kichai tengle amaho banga houbung sunga mopohna nei ding lamkai ho minsahna le amopohna diu chungchang thu thuhil kicheh tah ana dalhauvin ahi.

Ephesia houbung vaipo ding ho chu “avesuija pang ho”(bishop) tin ana minsah-un ahi( Solchah 20:28). Lamkai ding ho chu atum beh-a thil peh chang ho ana hiuve (Rome 12:8).

Greek thucheng “proistemi” (vaihopna piputna) kiti jong hin I Thessalonians 5:12 a akimun ahi. Hiche hin adoi chu nachunguva lhagao thua pakai jalla lamkai ho tina ahi. I Timothy 3: 4, 5, chule 12 in asei hi insunga mipa khat vaihopna thu ahi. Paulin asei chu mi abang khat houbung sunga thunei vaihopna thilpeh chang aume ti hi ahi.

Hitabangma-a chu I Corinthians 12:28 in asei hi vaihop themna thilpeh chang ahilou leh nei atina ahi. "Governor" (kubernetes) kiti chu kong innei khat sunga lamkai, vaihom chule thunei tina ahi (Solchah 27:11; Revelation 18:17).

 

  1. I Corinthians 16:15-16 sunga thupeh chu houbung sunga mi themkhat ho thunoija um ding leh kun ding hi ahi.
  2. I Thessalonians 5:12-13 sung hin houbung sunga nachunguva ahiloule nachung chang thu-uva vaihopna dinmun nei ho atum beh-a jabolna peh ding angaina thu asei ahi.
  3. I Timothy 3:5 a hin Paulin insung khatna mipa khat vaihop le houbung sunga upa khat vaihop akibahna thu asei ahi.
  4. I Timothy 5:17 a thupeh chu phatah-a houbung sunga vaihopna nei ho chu chan nia jabolna (double honor) peh ding ahi.
  5. Hebrews 13:7, 17, chule 24 ho hin asei chu, amun houbunga lamkai ho chu phatah-a jabol ding chule tahsan thua amaho thunoija kunna jabol-a aseiju ngai ding thu ahi.


Amaho chun vaihopna aneiju toh kilhonna lhagao thua houbung mijouse chunga mopohna jong aneiju ahi.

Hiche chung changa Hebrew lekhathot jihpa dinmun hi akicheh-in ahi. Hiche Bible chang thum hoa vaipohna thucheng kimang hi Greek paova hegeomai  ahi. Thaneina le hetpehna dinmunna kona vaihom tina ahi (cf. Matthew 2:6, 10:18; Luke 2:2; Acts 7:10).

Mi abang khatnin hiche chungchang thua hin nelkalna aneijun thuneina chu amichang cheh thempu hina-a akingapsah-un ahi. Atahsan chate khat chang cheh thempu hina natoh le lhagao thua thunei ho/vaipo ho thunoija um hi akikalna ima aumpoi. Khat chang cheh thempu hina le khat chang cheh pakai hina akibang poi.

Achaina-in I Peter 5:1-4 sunga hin chinghoi kaihoija pang ho hi Christa thunoija/ ahiloule lamkaina noija um ahiuve ti ahilchenin ahi. Peter-in atahlang nom chu Solchah ho thuneina chu houbung upa ho ana kipehson chung chang thu hi ahi.

 

Thuchaina

Hichanna ikihoulim nau thu chu; houbung sunga hin thunei ding, jabolna chang ding, athu ngaija anoijuva kun ding ngai mi them khat aume ti hi ahi. Mi jouse chamlhat tah-a kitumpoh khang toh vang akitoh poi. Hijeh-a chu hiche thuhil hi mi atamjon aphat seh-a melse tah-a adoudal jinguva  chule  kihetmo sah jengu ahi. Ahivangin, hiche thuhil hi kicheh tah ahi. Christan houbung luchang hina-a ama noija lamkai dinga alhendoh ho jalla aman houbung sunga vai apoh jing ahi.

Hiche thuhil hi houbung sunga lamkai ho le milham ho kikah-a kikhanna kikoi thuhil dihlou chejom sahna jong ahipoi. Thuneina hi Pathen anga chungnunna dinmun jong ahidehpoi. Numei chu pasal noija kun dinga thupeh aum vanga (I Timothy 2:9-15), lhagao thua Pathen anga numei le pasal dinmun kibang ahi (Gal.3:28). Christian jousen dinmun kibangin Pathen angsung kinai thei cheh jong le lamkai ho thunoija kun ding chu Pathen thupeh ahi.

 

Ngaidan khat

Tulaija houbung sunga mipi thaneina (democracy) dungjuija kivaipohna thu hi seilouvin akhoh tai. Pastor vaihopna le mipi vaihopna (democracy) dungjuija kivaihopna hi anigella Bible dungjui leh mihem chihna dungjuijin sei ahahsai. Hiche kivaipohna teni hi ania um khom thei lou ding ahi. Mipi vaihopna (Democracy) dungjuija kivaipohna thu hi olla gelkhom kit dingin chom khat koidoh-u hite, ahin Pathenin thuneina/vaihopna chu atum beh-a mi them khat apeh doh tah-a ahile thuneina le vaihopna chu mipi khutna umthei lou ding tina ahi. Chule mi khat vote khat thun vekit leu hen, koima chan atum’a mi dang sanga thuneina anei chuom lou tina ahi. Mi jousen thuneina kibanga  anei tina ahi. Houbung sunga thunei-vaihopna hi Pathenin atumbeh-in mi them khat apedoh-e ti thu hi Thulhun Thah thuhil khoutah khat ahi. Hiche chu ahileh mijousen thuneina kibangin aneije ti thuhil chu acham’a akah lhah ahitai. 

Mipi vaihopna (Democracy) hi tahsa thua gamsung kivaihopna dingin phalheh nante, ahin houbung kivaipohna dinga ana kipe ahipoi. Christan atum beh-a atundoh/alhendoh  lamkai ho jalla houbung avaipoh tilouvin Bible-a houbung kivaipohna ding dang ima akipepoi chule mu jong akimupoi.





































No comments

Powered by Blogger.