Khristian Inkuaan adia Poimoh: Mahni Angmasial Pa

Khristian Inkuaan adia Poimoh: Mahni Angmasial Pa

Pate Ni 2021 Thupuak
Khristian Inkuaan adia Poimoh: Mahni Angmasial Pa

~ Thangminlun Mangte
Local Pastor
EBCC Zenhang Lamka

~ DL Moody, Saptuam om ma tham a inkuan kipan khin ahi chih gintak ziak a ka nelhsiah theihlouh  mohpuakna ka inkuan ahi.

1. Thupatna: Pate Ni chi a kum khat a dinga heutu ten ni biik ana seh leh geel uh, tuni 20th June 2021 Pate Ni zangkha theilai tengteng Pate ni Chibai!

Pate mohpuakna toh kisai gen ding tamtak om a, himahleh huaite huam vek dinga ngaihtuah in, Khristian inkuan hoihtak phuh kip ahihtheihna ding a Mahni Masialthei Pa poimoh sa in kon teel hi. Mahni masial lua pa khenkhat ziaka inkuan in thuak loh, pa pawl khat in mahni masial didan a theihlouh ziak ua a inkuan un thuak veve chih omthei hi. Hiai kal bang chi bawl dik a, bang chi kaihtuak ding hiam chih nang le nang ana ki vel dingin ka hon ngen hi.

2. Inkuan leh Khotang in Pathian nei Pa Poimoh: America mi khotang vai suitu (Sociologist) Michael S Kimmel in, America in thakhat in Pa ngaihna chinatna a nei [Issue of Psychology Today, June: 1986] a chih bang in, ei lakah leng i theihlouh kal in, Pathian lau pa hoihtak ngai leh poimoh a china inkuan tampi ki om khinta hi. Khovel ngaihsang America te thil chin hoih kasak pihlouh khat, human rights ngaihsan luat na ahi. Amau Laisiangthou Pathian thu sang mah a leng mihing khat in ama tungtang thu ah ama deihtelna a zat ding chih a pibawl luat na un, inkuan sungah ki thunun na a sesak a, khotang ah ki thunun na a tokbuai chi le ki genkhial lou ding hi. 

Hiai gam leh inkuan in Pathian lau pa hoihtak a poimoh dan a muh theih hi. MacArthur in, (Godly Father Needed June 27, 2020) a sermon ah, America gam siatna bawlhoih ahihna dinga Pathian nei pa a poimoh dan a genna ah, America gam a naupang te lakah: 25million te salam pa neilou a om, 40% te pa bei a khawsa, 50% te zawlta (born outside marriage), suangkul tangte 85% pabei a khang khia, tuailai kholak a vakthap 90% te pa’ thuhilh louh a khang khia, khamtheih leh thau zanga buaina bawl tampite pa etkollouh a khangkhia te ahi uh a chi hi.

Eilak ah bel hichi zena telsuina kinei kha nailou leng himaithei, ki sui taktak leh khotang siatna, naupang ki hon sual, guk tak laktak, numei/pasal kizuak a thangtat, kham theih guih theih leh a tuamtuam a ki helkhate mi hehpih huai, Pathian lau pa poimoh mahmahte hi ding hi. Khotang siatna te hihveng sawm in pan la thei liai in pan i la siausiau a, kipahhuai lua. Himahleh, a kipatna ding kholai ah duty khauhtak a chiang pum toh hilou in, mahni insung chiat ah pa ten ei a dinga hoih penpen ding i insung kepna angmasial takin ei a chiat kepbit sawm in Pathian hatna toh pang chiat le, huai sanga gamsung siatna bawlhoih zawkna ding dang omlou hi.

A hong siat luat khit chiang, khosung gamsung hon zelh suak chiang in khotanga heutute leh gamsung vaihawmte peuh ngoh bawl in, mohpuakna zoulou i chi vial ua, a zoulou taktak bel, nang leh kei, insunga PA te i hi. Evangelist minthang DL Moody in, Saptuam om ma tham a inkuan kipan khin ahi a chih bang in, khotang a kipatna inkuan sung ahihman in, huai sunga mohpuakna lian pen neitu pa in a mohpuak na pawlam sanga a insung ah a zi le tate kepna a nelhsiah theih hilou hi. 

Khotang vai ah nang ki poimoh sak law kei leteh, nang lou in leng a paithei mahmah ding hi. Himahleh, na insung ah na dinmun luahtu ding kuamah omlou ahihlam na mangngilh louh ding ahi. Pa a ding a na insung sanga poimoh zaw dang a om hunhun na hihkhelh kipatna hun ahi.

3. Inkuan leh Khotang hoihna dinga Pa in Bangtan Angmasial Ding: Angmasialna i gen chiang in, a hoihlou vek na sa kha ding. Mi’n angmasial na ziaka midangte siatna ding a hih chiang in huai in siatna a tut ziakin hoihlou mah ahi. Himahleh, hiai angmasialna in hoihlou lam sanga Pa a dinga hoih, inkuan a ding leh huai apan khotang a dinga hoih tutna ding ahihman in hiai sanga inkuan leh khotang bawl na dinga hoihzaw dang omlou ding hi.

America mi baseball siam a minthang Albert Pujols in, baseball a dia ka hun piakte sanga poimoh zaw, Pathian leh ka inkuante toh a tam thei pen hun zatkhawm ka tup ahi a chih in tampi genkhin hi. A kimawlna club St. Louis Cardinals te a ding a mi poimoh mahmah ahihlai in, aman a club te sangin Pathian leh a inkuan a ngaikhawk zaw hi. Pa ahihna dinmun leh huai dinga hamphatna pia Pathian a haih louh ziak in, angmasial tak in ama a dinga hoih penpen Pathian leh a inkuante a masa in a koih gige hi.

Nang leh kei hi leng bang i teel dia leh? En bel khotang vai te hamphatna thupi taka ngai in, mi dang in a tanman khak ding lau in boh hophop, a lenkha vanglak in lah insung sai manlou zena buaipih, pu pa gou mah banga khah ut nawnlou phial a ki neitu sak hi zel. Hiai bang pa tampi ten, angmasial louh na ding lama sial khak ziaka inkuan in siat loh a, huai gah khotang in thuak hi. Kintaka mahni a ding a hoih pen inkuan kepna lamah angmasial taka i pan thak chiat kei uleh, khotang siatna in tua sanga siatlam manoh in, America gama siatna kigente sanga khok zaw dinmun tung thei gige i hi uhi.

Pa tamtak ten, mi pahtak loh ut ziak in, angmasial hetlou in a neih bangbang uh, a hun leh tha te uh a hawmzak vek ziak un, a tawp chianga ki hawm bei in, a zi le tate un amau tang kha zou nawnlou, amau le mau ki hawm bei ziaka pa dam napi pa bei a khosa hunkhop om ding hi. Huan, pasal te dam, insung khat ah khosa khawm na pi, pasal bei a om zi leng om tham ding hi. Hiai dinmun a ding pa ten angmasial dingdan diktak a theihlouh ziak uh ahihman in, hihkhial a hi maimah uhi. 

Tuni Pate Ni in pate ki ngaihtuah le, na inkuan hoih zawk na ding in nang hinna apan in bang teng na taan (sacrifice) pekhe ngamta a? Inkuan hoih zawkna ding, ki tuah zawk na ding, ki theihsiam louhna om te bawldik na din, khotang leh thiltuam tuam apan bang na taan ta? Na in sung bitna ding in na kholak dinmun te bangbang na koih khia a? Ahihkeh huaiteng toh thuahzou in khalam inkuan hoih na tungding taktak in, na zi leh tate nang ah a kipak na uhia? Hinkhua zatsa te en kik a, a hoihlou mu a a hoihna ding a inkuan a kik thei pa te pa hangsan, Pathian ompihna tangtak, gahsuah leh Pathian pahtak hi ding hi hang.  

4. Thukhitna: Huaiziakin, inkuan in Pathian lau Pa, angmasial na dik a amah leh a inkuante hoih na dinga angmasial thei i poimoh petmah hi. Huchibanga pa ten Pathian deihdan toh kituak inkuan kepna ah angmasial taka mah ni inkuan a ding chiat i buaipih siausiau ua, Pathian vualzawlna toh inkuan hoih a hong pian khiak chiat chiang in, a gah lou masa ding pate mah hi ding a, huai zoh chiang in i veng i pam ah, khotang ah leh saptuam ah hiai angmasial na hoih in gah kilawm tak mai hon gah khe ding hi. Hiai Pathian in pa hiding a pa dinmun hon piakna leh koihna ziak diktak ahi. Laisiangthou in, Mi diktat pa nakpitak in a kipak ding: huan kuapeuh tapa pil suang in amah a kipan nuamsakna a nei ding hi (Pau 23:24) a chih, na tan nop leh, angmasial na dik tak na insung hoihna ding in kipan thak in. Huan a poimoh penpen nang leh na inkuan a din na Khalam uh angmasial takin ki bawl fel vek un. A kikhel ma in!









No comments

Powered by Blogger.