The Gift of Pain-Part 2: Emotional and Spiritual Pain

The Gift of Pain-Part 2: Emotional and Spiritual Pain

The Gift of Pain-Part 2: Emotional and Spiritual Pain

Pastor Dongza Thawng
Devotional No. 66( Vol 3)
Fellowship of Thirsty Souls and Hungry Hearts


Simtute Topa Thupha!

Ka covid vei jou apat ka tha chau in, ann tampi pi ka neh leh ka ihmut suah. Ka gil puah ki belap. I pot khiah leh ki gim. Inn a i um leh kichim. Khujieh in i message ma sunjom mai vai. I tahsa tung a naa sah theina khu Pasian thilpiah hoi mama chi igenjouta ua. Tu in lungsim natna leh hagau a liamna khu Pasian thilpiah hoi mama dang khat ahi chi houlim jel vai.

Tahsa natna a thuah hah vangin tua natnate umlou leh damna i poimaw lam kitheilou ding hi. I natna ing thei jiehin damna i poimawlam kithei a damna ki sui hi. Miphahte anatna uh atheilou jiehin suhdam thei nonlou ding khop in ana ki su liam man uhi. Khujieh in ama un naa sah theina dei mama in naa sa theite eng mama uhi. Khujiehin Thank you LORD for the Pain” chi in Paul Brand in kipah thu ka gen gen hi chi hi.

Amasa in Paul Brand thugen ngaikhie kia vai:"I found painlessness to be the single most destructive aspect of this dread disease” chi hi ( The Gift of Pain, 117). Naasahthei lou na khu i manthaina ding ua natna jau huai pen pen ahidan gen hi.

Christian Counselling laibu tampi gel pa Niel T. Anderson in a laibu Over Coming Depression: Finding Hope Again ah "The ability to feel pain is our protection from the harmless elements of the world you live in. Depression is a pain in the soul signaling that something is wrong-indicator light”( Finding Hope Again, 45).Na i sah theina khu i tahsa tung a natna jauhuaite apat a kiven bitna ding a signal/indicator ahi dan i mu hi.

Tahsa ading a thil jauhuaite brain apat a cell simsenglou te nasepna pat a  signal ina mu paipai bangin lungsim lam leh hagau lam a thil jauhuaite i theitheina dingin lungsim natna, hagau natna piahin i um hi. Tuami ahi tunia i houlim sawm:

Emotional Pain: 

Pasian khu emotional being ahi. Emotional i chi chiang: a kap thei,a nui thei, akipah thei, ada thei, a lungkham thei, a lungthah thei, a hasie thei etc china ahi. Pasian in ahing na siem lai  in Ama apat hinna hu ang ha khum in himi emotion zong pang kha hi. Tuajieh in eite pen BODY, SOUL leh SPIRIT nei a siam ihi hi. 

Adiah in I Tahsa pum sang  a I Soul a poimaw joh dan CS Lewis in hiban in gingen hi:”You dont have a soul. You are a soul. You have a body” (quoted in Ravi Zecharias, Has Christianity Failed You, 98). Ei khu soul ihi a, tahsa nei mihing ihi. Soul khu ei ihi ta. Soul umna ding a tahsa piah a um ihi. Tahsa umlou a zong soul in hina teng kim veve hi. Sou ihi jieh in soul a umteng mind, will, emotion  inei hi.

Body toh kisai a natna i genjouta a, tu in SOUL toh kisai igen ding ahi. Emotional ichi chiang SOUL in huam kha hi. Soul in ahuam khah te: Mind( Thinking), Will ( Choice) and Emotion( Feeling) ahi.

Tunin emotional pain ichi chiang i hamjat a tawm jieh in lungsim lam natna chimai vai. I tahsa in na asah a, naa athuah bangin i lungsim lam in zong naa sa in naa thuah hi. Tahsa in damtheina apoimaw bang in lungsim in zong damtheina poimaw hi. A dieh in tahsa dam sang in lungsim dam poimaw jaw hi. Tahsa dam mama in lungsim na na., liamliam lei i tahsa law veve in, i tahsa zong hisel tuanlou hi. Ajiehpen tahsa leh lungsim ki jop hoi mama hi. 

I tahsa natna khu hitang, sung na, santen, ehkhaw, luna, liamna tuamtuam ahiding a. Lungsim natna ahileh: lungthahna, lungkhamna, hasietna, lungnguina, jauna, patauhna, muanmawna, thawmhauna, ginlana, lungleenna, jumna, mualphou kisahna, tangkhatna, lungling a launa, kingaisietna, ki nepna nei nonlou etc chite ahi. 

Tuania igen sawm khu hia lungsim natna igente bangchidan a Pasian gift hi thei ding lah? chi ahi. Pasian zong emotional being ahi jiehin hia atunga igente ama hina ahi. Umjieh khu Pasian zong Da thei, kipah thei, lungtang na ngutngut thei, lungthah thei, lungkim thei ahi. 

CS Lewis in “God is the chief sufferer in the universe: Even we love a puppy we should prepare to suffer” chi hi (quoted in Theodore William, Missions Ignored- a commentary on the book of Hosea). "Pasian khu Universe pumpi a thuah tam pen pa ahi. Ajiehpen Uinou tanpha i hepi leh a thuah ding a ikisah ngai hi” chi hi. Pasian in athuah tampen jieh khu a it tampen a ahi.

Pasian ban a thuah khu nute ahi ding hi. Nu itna a thuuh pen bangin a thuahna zong thuuh pen hi.  A it tamte thuah tam ding ahi mai hi. I society leh i nam dinmun  zong a it a amu siamten thil um dan pawna in  thuahlaah mama ding ua, hinanleh nam lamkai kisa ama uh metna ding a gam leh nam jangten vang thuahlaahlou in a ga vum jen in luahluah uhi.

Gandhi te, Nehru te, George Washington te, William Wilberforce, Nelson Mandela, Martin Luther King Jr ten vang a gam leh nam zaljou manlou in gam leh nam ahoi na dingin thuahthuah uhi. Gam ittu ten vang gam a pat bang ka phattuam pi ei chisang in bang chi leh gam ading in ka sem thei diei? chi uhi. 

Ahileh bang ding a natna khu Pasiain gift hiding? 

Atung a dawnna i dawn ma in. Hia lungsim natna kichi te nei theilou lei bang i suah diei? Mihing hi ngal in datheilou, lungkham theilou, kisuangla theilou, jumthielou, lungthah theilou, kap theilou, lunghel theilou, thomhau theilou, thangpai theilou, ki ngaisie theilou, jautheilou, patau theilou, lungngui theilou etc in um lei adihlou khat um china ahi. 

Pasal  khat ama ngen in ki houhou in, koi in banggen leh zong ngaisahlou in ama mai in nuinui in ham ham hi. Covid lockdown lai tah in mi inn chin ah vah kawikawi a, hing vahnonsin lockdown hi chilei zong nui giap hi. Hibang mihing khu mibanglou, lungsim buaina nei kichi hi. 

I Mangpa Jesun leitung alen lai in mihingten athuah khah teng thuah kha hi. Umjie khu: Thawmhau, lunglen, daa, nual a um nat dan, lungthah, lungkham, lungleen etc chiteng ana neibei hi. Tuin hibang lungsim natna te neitheilou hilei leitung khu boring mama ding hi. Thangpai theilou, da theilou, lungleng theilou, thomhau theilou, lungkham theilou, lau theilou mihing khu mi bukimlou china ahi.

I lauthei jieh in bitna ding ki sui hi. I thomhau i lung len jiehin lawm leh gual kipha maw hi. I lungkham thei jieh in mi panpi na i poi maw lam kithei hi. Neh ding i lungkham jiehin na kisem a sum ki bawl hi. I dathei jiehin kipahna ding ki sui hi. I hasiet thei jiehin mi hasiet ding lam ki theithei hi. I thangpai jiehin mi ki phathei hi. I ka thei jiehin i lungsim agih teng  ki bungkhia in, jang khia hi. I lunghel thei jiehin mi ki ngaithei hi. I ki suangla thei jiehin mite deisahna kitang hi. I patau thei jiehin ki gingsa in ki um hi.

Hia atung a lungsim lam a natnate neilou leh lunghin a hing kichi khu kihi mai ding hi. 

Tasam kisahna, chau kisahna, neu kisahna, jawng kisahna, hatlou kisahna, mi phalou kisahna, chinglou kisahnate khu i masawnna ding a thilhoi mama Pasian hing piahte ahi. I soceity ua hattuam lam hileh tahsah am hileh a tuantual ichite khu a phahna uh kimu loujieh ahi. Upa khenkhat a hattuam enkol dan uh 1970s lai standard ah hing nalai uhi.  Bangjieh e ichi leh midang upa fel tahtahte amulou jieh un, ama uh din mun jumhuai dan kimu theilou in, midangte apat a jilna ding chance mulou uhi. 

Mite hing bawldan thangpai thei, mite hing tuambawlna naa sa, mite gensietna i jah chiang a lungthah, mite hing musitna thuahhahsa, miten i right ang lah sah chiang a na sa tuntun, miten ahing juausan, ahing nutsia, ahing hem, ahing betray, ahing reject chiang ua naa isah a, thuah hah isaha, i thangpai tuntunte khu mihing tahtah ihina ahi. 

Tuate apat in ei lam ah kingai tuana thuuh tah, ki bawl phatna hoi tah, ki patthahna hoitah hing tung jel hi. Eilam i chitloudan, i ki bawlhoi apoimaw dan, i ki siamphat angai dan, i hapan sem angai dan, ahilou leh mi ahing bawlsete, ahing engbawlte, ahing betray leh reject te ibang chi respond ei? I bang chi handle ei? I bang chi react ei? I bang chi deal ei chite in bangchi bang mi ihiai chi ing langsah a, ihina TEST na hoi mama ahi.

Joseph khu potipher jinu umlou leh tangval, siangthouna deijieh a a man hitan pe ngap pa ahi ibang chi thei diei? I Mangpa Jesu khu Setan in hem/solhlou leh gualjoutu ahina abang chi proof ding e? Cross ah hing shilou leh ang itna ibang chi thei ding e? chite ahi. 

Khujieh in lungsim lam a na isah thei? i thuah la thei, i lel thei,i tha neem ngut ngut a i  um thei na khu Pasian i batna leh mihing bukim ihina etsahna silpiah hoi mama ahi. Hite jiehin i hindan kibawlpha thei hi.  Pasian silpiah manpha, naasahtheina, inei jiehin kipahthu gen vai.

Aban ah spiritual pain ah kichian sem in igen ding hi. Emotional pain a ithei chianloute hing kichian semsem ding hi. 

Spiritual Pain: 

Hagau natna bang ichi gen ta di ve aw maw? Hagau natna lah a hoi pen khu khiel kisahna, niin kisahna, hatlou kisahna, mahni ki homthawna, khawvel mi kisahna, selfish kisahna, itna tasam kisa, hepina nei tawm kisa, Pasian itlou kisa, Pasian toh hun mangtawm kisahnate khu hagau natna lah a hoi mama hiding hi.

AW Tozer in kum 600 vel paita a Norwick, England a numei Pasian mi mama Julian  thumna gen hi. Julian in Pasian kung ah *liamna  (wounds) chi 3 ngen hi: “I want thee to wound me with the wound of contrition, and then i want thee to wound me with the wound of compassion, and then I want thee to wound me with the wound of very longing after God. This I ask without condition. Do it, Lord, at any cost”(  Fellowship of the Burning Heart, 156).

Khial kisahna liamna, midangte lainatna jieh a liamna leh Pasian ngai ngutngut jieh a liamna ngen ta jen hi. Hagau lam a pen naa sahna theina apoimaw dan. Khel kisalou in ngaidamna ki mu theilou hi. Paul in a gilou pen ka hi kichi hi. Thawmhau ngutngut lou in Pasian hamuan na nop dan kitheilou hi. Niin kisalouin Pasian suhsiang thouna ki sam/hanlou hi. Liamna thuuhtah neilou damna Jesu ki poimawlou hi. Lungthahna leh thangpaina dim lungsim in Pasian apat a damna poimaw hi. Mite nual jieh leh tuambawl jieh a lungsimnatna, mite musit leh mite engbawl leh khenngiemna jieh a liamna in Joseph thupi tah in dawmsang hi.

I Mangpa Jesun nualna leh musitna top khawh thuahtou hi. Hagau lam ah vang naasah theina poimaw na maijen e. I thuahna  a thuuh leh asaan bang jel in Pasian ki bel a, Pasian Hagau apat henemna thuuh ki mu hi. I liam leh i thuah jaja in Pasian suhdamna leh hamuanna ki nga/ki dong  hi. 

"Mittui luang a haichi tute, kap kawm a haichi pua a vaikuante” chi ahi. 

Pslam laibu seh 3 sua seh 2 val khu guitamna, kaana, tauna, thumna (lament Pslams) ahi kichi hi. Thuahna, liamna, lungsim natna bang ahi thei chi ten Psalm laibu te Job laibu te, Jeremiah kaala te a umjia thei siampan uhi. 

Tu in  CS Lewis thugen simkia vai: “God is the chief sufferer in the universe: Even we love a puppy we should prepare to suffer” chi hi (quoted in Theodore William, Missions Ignored- a commentary on the book of Hosea). “Pasian khu Universe pumpi a thuah tam pen pa ahi. Ajieh pen Uinou tanpha i hepi leh a thuah ding a ikisah ngai hi” chi hi. Pasian in athuah tampen jieh khu a it tampen a ahi.

I gam ah pastor hi ngal in a hagau lam a ga neilou, lawsam leh a hattuam etkol lah chau leh ga neilou mai lou a ashi toh kibang hita a ama pastor pa in khaw sa nailou, thuahla seselou, kap selou, ann ngawl a zong thum selou, khawh sa selou ka thei um hi. 

Tualeh upa hingal a, a hattuam hagau din mun veina selou, khawh salou, crusade/camp a dinga kapkap kawma  bulahtu ding a thumna lah a bawlthei pen khu crusade/camp daltheitan a dal ding, hattuam ashi lah hilou a hing lah hilou.. amin a hattuam hingal ahivang a misi ki kawina mun bangta, ahivang a khawsa tuanlou, pawna tuanlou, na sa tuan lou. LCC chairman atan lou ding a buaipi pen himai. HIbang  upate ka mu chiang gen ding ka thei sih hi.

Mi-pa khat hingal, atate hindan chijat huai: piangthah gen ding khat zong umlou (govt kham sem ngen chuh himai thei, a tate khamthei juah toh, aki khailum toh, atahsa kizuah toh, a tanute khu public property himai, piangthahlou mai hilouin biahna zong ngaisahlou, sakhua mitna zong bei himai. Milim biahte dinmun a umta.

 A pa biahinn kai taima mama, a tate zong mite kung a thum pi ding a zong panpina ngen khalou, ama speaker a diang lele, a ji lah lamlam mai, kikhopna teng deldel mai. Khatvei zong atate camp leh crusade ading a sawl khalou.*  Koima thugentu leh pastorte zong thumsah ding a, a inn a chial khalou..ama nasep khu khompi haw, biahinn kai, LCC a, athu kilahlou leh nuahthei, kikhopna teng deljou chia mite patatlaw pa. nupa bible pua  a ki tuah tah a Pasian biahinn lamjuan hat  a prize ngate nupa.* 

Ahivang a innsung uh pen jinmang kulpi phuhkeh theinonlou ding khop a det hita. Ama un pua siam mama, lamlam, kipathu gengen thei nalai. Hibang innsung nu leh pa tampi Lamka ah um hi. Bang hagau tang adi uai thei hamsa hi. Pasian hagau siangthou in vang ahileh mangthangte veinatna, lainatna jieh a mittui, lungkhamna, lungnatna, liamna, hagau liangvaileh kitam/kehgop hing pia hi. 

Tunin Mangpa’n hagau liamna leh natna tampi hing pia leh dei huai hi. A liam leh a thuah itawm jieh ua I hattuam te uh hichi gaw/keu ahi. A shilou maimai a Hattuam pai ding ahita hi. 

Gingtu mimalte zong Pi Julian gen bang a,  i liam a, hagau khetna natna i thuahlou leh mangthai ding ihita uhi. I thumnate zong Pasian latoupha dengjou um nonlou hi. Amin maimai ahita hi. Ajiehpen lungtang liam apat thumna tawm mama hi. Khujiehin Pasian in i thumna tampite zong ngaisah in nei nonlou hi. Ajiehpen chitahtah lungsim do or die a hing kipan um nonlou hi. Or tawmta hi. 

Tozer in “God looks for wounds when you get on your knees”  chi hi( Fellowship of Burning heart, 147). Pasian in i khupdin chiangin i liamna en hi chi ahi. Liamna i neitam bangjel in Pasian in hing nai ding hi. Julian thumna: "Oh, God, give me the wound of contribution, so I will always feel what you felt, and always feel the way you feel about people” ( 150).

Lungliamlou leh lungtang nalou in Pasian lungtang phu (heart beat) athei a thei vual hilou hi. Bible college leh Seminaryte a kijil hilou hi. Hite khu Hinkha khaa ngiiungieute apat  hing gakhia ahi; TOZER in “The soul that has been wounded will always be something of a haunted soul, a lonely soul, a wandering soul, and something a pilgrim” ( 156). Hia Tozer in hagau liam agen gingtu khu a hinkhua ah a thawmhau jing, a tangkhat jing, khualjin vahvai bang ahiding achi a hinanleh hibang khu gingtu hin dingdan tah ahi chi hi. 

Tozer in hibang liam leh thawmhau leh liangvai hagau khu a lungkiahna ding bangma umlou hi chi hi. Hibang hagau liamte a lungkham ngailou hi chi hi: "The Christian who is seeking better things and who has to his consternation found himself in a state of complete SELF-Despair need not be discouraged” ( The pursuit of men, 134). Tuin Christian khangthu bu a Pasian mijat, a lalgam a thil thupi tah bawlte khu hagau lam a liam leh thuahthuahte ahi. 

A ma uh hagau dinmun, hattuam dinmun, gintute hagau dinmun, khawvel mangthai dan: Hite a et chiang  ua puana seng a, thuahjoulou a, ihmu theilou, ann netheilou a,  um maimai theilou kapkapte, tautau te, sun leh jaan a mau maute jieh Pasian hagau in leitung a umpi liailiai maimai ahita hi. 

Ajiehpen ama un spiritual pain bang ahi thei uhi. William Booth in London kawngjingte taga khutdawte leh  thanghuaina kibawlte khu Pasian mit toh mu hi chi hi. Khujiehin Salvation Army hing piangkhia hi. Bob Pierce in Third world country angjin a mi jawng, genthei taga, khutdaw, inn neilou sim jouloute amu chiang “Let my heart be broken with the things that broke God’s heart” chiin hing thumkhia a, aga khu:  WORLD VISION hing piang khia hi. 

Aw hagau hasie leh lunglen jiehin laahoi bang jat ki phuah khia! Hagau liam leh thuah nat jiehin laibu bangjat, sermon bangjat piang khia! Hagau liam leh nat jiehin thilhoi bang jat gingtuten bolkhia! Pasian gingta ten Pasian ang sui tahtah chiang un, Pasian lungtang bang hing pua ua, tua Pasian lungtang aki kop pi chiang un kipah na sangin natna in buahdim uhi. Tua hagau natna leh liamna chiang khawvel te gualzawl thei ding thil thupi hing bawldoh jel uhi. 

Genkia ta lei tahsa natna teng khu Huah (Head-brain) ah a cell ten a second a minute in thu pia ua, huah apat in mundang ah kikap khia jatjat hi. Tuamabangin hagau lam ah Jesu khu i lutang ahi a, i natna leh liamna jousie ama kung ah tung masa pen a, ama'n mundang a theisah hi. 

Tunia hattuam te natna leh liamna, gingtute liamna leh natna teng khu I LUTANG ( head) Jesu in thuah tam pen ding hi. Khujieh in Philip Yancey in Pasian uh khu aliam a kapkap Pasian ahi dan gen hi: “the book of Jeremiah and Hosea swell with the cry of a wounded God" ( In His Image, 282).

William Culbertson, Moody Bible Institute, in AW Tozer laibu The pursuit of men,  agelna ah :

"Only the hopeless will benefit. May the slain of the LORD be many; May the HOPELESS be multiplied”( 18). Hibang a hagau liam leh naa sa hattuamte lai ah tampi in hing kibelapta hen chi khu ama thumna ahi. 

Tunia i topich khu emotional pain leh spiritual pain ahi. Emotional pain -lungsim lam natna: thangpaina, thawmhauna, lungkhamna, ki ngaisietna, lungkiahna, lung nguina i thei thei jiehin kipahthu gen vai. Ajiehpen mi bukim (normal) ihi theisahna ahi. Mental problem nei ihilou ahi chi etsahna hi. 

Spiritual pain: Khiel kisahna, ga nei lou kisahna, Pasian itjoulou, Pasian toh ki thuahjoulou, thum joulou, Bible simjoulou, khawvel mi, tahsami, mahna makhual kisa, du-am, sum du, mahni thudei etc kisahna inei a i nat theilou a hoimama ahi. Tualeh hattuam dinmun, khawvel sietdan, i society sietdan, innsung i etkol joulou dan, I tate hindante puana a i kaathei a, i suun thei a, i vei thei leh tua khu hagau hinkhua a normal ka hi, lampi dih a umka hina chi theitheina ahi.

Hattuam a dinmun hoi deu mama, hattuam upa leh committee member poimaw kisa a buai mama ahivang a Pasian in naa asahte na satheilou, Jesu kaanate kaapi theilou, Pasian lungnatna leh lungkhamna te thuahpilou ihileh i hagau hinkhua a hospital a i va kicheck up sah ngaita china ahi.

Mangpa’n emotional pain leh spiritual pain ineite jieh a kipahthu gen a Pasian naihna jang thei ding in hing gualzawl ta hen!

Topa Thupha!

Shalom!

next ah “the death of innocence” en vai Mangpan hunpha hing peta hen. Sim tute ana ha pan jel mai ta un.


Tuni Pray for Lamka 10th anniversary ading in ki thawi ta vang.


















No comments

Powered by Blogger.