Pentecost Pandemic

Pentecost Pandemic

Pentecost Pandemic
Rev. Dr. H.C. Stephen 


Pathian chu kilaahna Pathian ahi. Mosiin,“Sil kiphualte Lalpa i Pathian uh a ahi a, hizongleh sil kilangte chu, hidaan thute i bawl theihna diingun kumtuanga ei uleh i tate uh’ a ahi ”ana chi hi (Daan.29:29). Pathian chu lam tuam tuamin aki-phuang hi. A thu, a min, a hihna huleh anatoh tungtawn in mihingte kawmah akiphuang hi. Pathian kiphuandohna chuHagau Siangthou panlaahna jiahin loupi-tah leh biahlamtah in amuh theih hi. Path-ian a thu a kiphuandohna leh Lalpa Jesua ahung kiphuanna chu Hagau Siangthoupanlahna jiahin ahi tuah tuah hi. HuchuHagau Siangthou in zawlneite akithuahpih jiahin Pathian Thuhing ahung piang a, hu-leh Hagau Siangthou in Mary sung a LalpaJesu hung pianna diingin pan ala hi. 

May ha a Pentecost Day kouhtuamte’n i zatjeel u’chu umje neitah ahi. Pentecost Kutchu Israelte diinga kut poimoh sagihte lahakhat ahi. Pentecost kut ni chu kouhtuammasate diingin Lalpa Jesus’n achiam HagauSiangthou a tanni uh ahi. Pentecost ni asil-tung leh tulaitah a pandemic in kibatnahunkhop anei hi. Hu, haihna leh hinna tohkisai ahi a, huleh khovel huap a thom nei,dalh leh huaplian ahi. A kibatlouhna uchukhat in sihna atun a, khat chu hinna tuntuahi. Pandemic chu bei hun ahung neipahdiing a, himahleh Pentecost ni ahung kil-ang Hagau Siangthou chu kumtuang daih diing ahi. Nan guallouh a hinna leh hoihnatuntu chu Hagau Siangthou Pathian ahi. Anatoh leh a silpiahte i en diing uhi. Hagau Siangthou chu Pathian ahi. HagauSiangthou Pathian hihna chu mihing pilnaa heetchian gual ahi sih hi. Himahleh gin-na a thutah a pomna in hinna leh kipaahnagingtu hinkhua ah atun thei hi. Pathian khathizongleh Pa, Tapa leh Hagau Siangthou,akikim, kumtuanga a umkhom leh khen-theih louh chu mihing huah a heetsiamgual ahi sih hi.

Pathian mipa Augustine in tuipi panganaupang neu kimol patin hi thu gil chu a zil-doh hi. Ni khat chu Hagau Siangthou Pathi-an hihna leh Pa leh Tapa tanchin ngaihtuaha huaah sajen a tuipi panga naupang kimolamu hi. Hu naupangin bucket neukhatintuipi a tuite chu sehneel lah ah aleihbo jeljelhi. Augustin in bang bawl na hiai chi adotleh ngaman diing ka hi. Tuipi ka khaih kangdiinga sung a ngam umte ka man diing achi hi. Ngol leh omlou sa anuihsan laitahinamah ngol jaw ahihdaan ahung hedoh hi.Huchu mihing khatin Pathian hihna bangna chi heetdoh diai? Naupang pa sangangol jaw ahi daan akihedoh hi.

Hagau Siangthou Pathian hihna chu nialgual ahi sih hi. Pa Pathian leh Tapa Pathiantoh kibanga koih ahi. Pa, Tapa leh HagauSiangthou chu dinmun kibang, tohmunkibang huleh Pathian hihna kikop ahi uhi.Silsiam ah, tatdohna nna ah, Jesu Baptismatan hunah, Olive taanga a thupiahna ah, huleh Apostolte vangbuahna (benediction)ah Hagau Siangthou Pathian hihna chu nialguallouh a taahlat ahi.

Hagau Siangthou chu huih leh thawm meiahi sih a, Pathian mijia leh mihihna neiahi. Lungsim a nei a, huleh kipaahsah lehsuhlungngai theih ahi. Heettheihna (emo-tion), pilna (intellect) leh deihtelna (will)anei hi. Huleh mihihna nei ahihna ah, athuhilh a, a pui a, a hamuan a, huleh a nget-sah hi.

Hagau Siangthou Chiamchihna (sym-bol)te:Hagau Siangthou chiamchihna lehsymbolte in Hagau Sinagthou hihna leh tu-ambiihn ahung hilh hi. Thahatna piandohtheihna phot chu Hagau Siangthou symbolin a kizang hi.

Mei:Pentecost ni in Hagau Siangthou chumihing lei meikuang bangin nungjuitetungah ahung tuang hi. Mei chu Pathiankilaahna phot ah amuh theih hi. Kithoih-na leh kilatna phot ah maitam mei a kichihhi. Pathian chu Mosi kawmah meikuang inakilaah hi. Israelte zong gamdaai ah kumsawmli sung meikuang in a pui hi.

Huih:Pentecost ni in mei baanah HagauSiangthou chu huih nung haattah banginakilaah hi. Huih chu hinna leh halhna tun-tu ahi. Leitung leh vaan siamna ah, mihingsiamna ah huih chu Hagau etsahna lehpanlaahna in a kizang hi. Pentecost in huihthawmging nasapi bangin ahung nung hi.

Tui:Tui zong Hagau Siangthou etsahnahoihtah ahi. Lam tuam tuam in Bible ahtui amuh theih hi. Mei, meizun, daitui, lu-itui, tuipi, hite’n suhingna, suhsiangnaleh suhatna atun hi. Lalpa Jesu’n HagauSiangthou chu tuiluang tobangin agen hi(John).

Vakhu:Vakhu in Hagau siangthou a ensah hoih mahmah hi. Noah in kuang sung apatin vakhu leitung enkhe diingin ana sawla, leitung gimnamse lah ah vakhu in bitnaleh nopsahna diing muzou louin kuang-mah ahung kiit hi. Va-aah chu ahung kiihkiit sih hi. Vakhu chu sa siangthou ahi a, vanunnem ahi a, huleh humuanna etsahnaahi. Lalpa Jesu in Jordan lui a baptismaatan laiin, alu tungah Hagau Siangthou chuvakhu bangin ahung tuang hi.

Puan:Mi masa Adam leh Evi chu puan silhloua siam ahi uhi. Pathian in zong ahoihachih ahi. Himahleh sual jiaha jumna lehmualphouna jiahin siamtom singnahin akisel uhi. Pathian in amahuh jum sel-na diingin savun puan ana pia hi. Puanchu kilawmna leh kituamna ahi. HagauSiangthou etsahna hoihtah ahi.

Sathau:Sathau apat Hagau Siangthoutanchin jil diing tampi a um hi. Sathau in ki-ningchinna leh kipaahna a ensah hi.  Tahsacheimawina in akizang a, Pathian biahnamun ah vaah leh gimnamtui in a kizang a,zawlneite leh siampute thunatohna ah akizang a, damloute diingin zong thaunuh ahaamteisahna in a kizang a, huleh neeh lehdawn ah zong apoimoh hi.

Chiamtehna:Chiamtehna leh khaamnachu khotang a hinna leh khosahna ah ki-hetmohbawl theih ahi sih hi. Mihing lehthuampua kipiah tuahna ah, lei leh juahthu ah, chiamtehna leh heetzingna chusilpoimoh ahi. Neitu hihna tahlatna lehkepbitna diingin apoimoh hi. Gingtute aPathian a i hihna uh leh khaam leh hualihihna uchu Hagau Siangthou nasepna ahi. Apostol Paul in Esphesi kouhtuamte kaw-mah hichi’n ana gial hi. Hagau Siangthousulungngai sih un, tatna ni adiingin amah achiamchih na hi uhi hi” (Eph.4:30).

Hagau Siangthou Natohte:Hagau hoih mahmah hi. Noah in kuang sung apatin vakhu leitung enkhe diingin ana sawla, leitung gimnamse lah ah vakhu in bitnaleh nopsahna diing muzou louin kuang-mah ahung kiit hi. Va-aah chu ahung kiihkiit sih hi. Vakhu chu sa siangthou ahi a, vanunnem ahi a, huleh humuanna etsahnaahi. Lalpa Jesu in Jordan lui a baptismaatan laiin, alu tungah Hagau Siangthou chuvakhu bangin ahung tuang hi.

Puan:Mi masa Adam leh Evi chu puan silhloua siam ahi uhi. Pathian in zong ahoihachih ahi. Himahleh sual jiaha jumna lehmualphouna jiahin siamtom singnahin akisel uhi. Pathian in amahuh jum sel-na diingin savun puan ana pia hi. Puanchu kilawmna leh kituamna ahi. HagauSiangthou etsahna hoihtah ahi.

Sathau:Sathau apat Hagau Siangthoutanchin jil diing tampi a um hi. Sathau in ki-ningchinna leh kipaahna a ensah hi.  Tahsacheimawina in akizang a, Pathian biahnamun ah vaah leh gimnamtui in a kizang a,zawlneite leh siampute thunatohna ah akizang a, damloute diingin zong thaunuh ahaamteisahna in a kizang a, huleh neeh lehdawn ah zong apoimoh hi.

Chiamtehna:Chiamtehna leh khaamnachu khotang a hinna leh khosahna ah ki-hetmohbawl theih ahi sih hi. Mihing lehthuampua kipiah tuahna ah, lei leh juahthu ah, chiamtehna leh heetzingna chusilpoimoh ahi. Neitu hihna tahlatna lehkepbitna diingin apoimoh hi. Gingtute aPathian a i hihna uh leh khaam leh hualihihna uchu Hagau Siangthou nasepna ahi.Apostol Paul in Esphesi kouhtuamte kaw-mah hichi’n ana gial hi. Hagau Siangthousulungngai sih un, tatna ni adiingin amah achiamchih na hi uhi hi” (Eph.4:30).

Hagau Siangthou Natohte:Hagau Siangthou natohna chu Thuhun Lui lehThuhun Thah ah amuh theih hi. Thuhun-Lui ah, lei leh vaan siamna ah pan ala ahi.Huleh sual khamna leh nanna ah HagauSiangthou in pan ana la hi. Pathian lehkha-bu Siangthou gialtu zong amah ahi. Ahi.Zawlneite leh Bible gialtute chu HagauSiangthou pui leh thujohte ahi uhi.

Thuhun Thah ah, Lalpa Jesu nungahsianghou Mary sunga paisahtu leh pi-angkhesahtu chu Hagau Siangthou ahi.Thunatohna a Lalpa Jesu leh a nungjuitethaunuhtu leh puitu chu Hagau Siangtouahi. Mite sual thu a siamlouhtantu chuHagau Siangthou ahi. Pian thahna tuntuahi a, huleh gingtute haamteina a puitu,Pathian thu thutah jilsahtu leh thunatohnadiinga silpiah petu ahi. Gingtute hagau aKhrist tahsa a koihluttu, hagau a muhtheihlouh kouhtuam a koihtu ahi a, chiamtehtuahi a, leh khaam leh huallawhtu zong ahi.Hahsatna tuah hun a hehnemtu leh haam-teina na ah gingtute panpihtu ahi. Lam-chintenga gingtute hehnemtu leh panpih-tu chu Hagau Siangthou ahi. Bible thutahgelhdohna aha Apostolte leh akithuahpi-hte uh Hagau Siangthou in ana makaih hi.

Heet diinga poimoh chu Thuhun Lui ahgingtute chu a umpih a, asuhat a, hi-mahleh a teenchilh den sih hi. ThuhunThah ah gingtute a teenchilh hi. GinguteKhrist tahsa a khatvei a baptis (aphumlutah), himahleh tampi vei a sudim hi. HagauSiangthou a baptisma leh Hagau Siangthoua dim kibang lou ahi. Baptisma chu khatveisil ahi a, dimna chu tampi vei diing ahi.

Hagau Siangthou Silpiahte:Pathian ingingtu chinteng kawmah thunatohna di-ing leh akouhtuamte siampiching na din-gin hagaulam silpiah apia hi. Mi piangthahzousiah kawma kipia ahi a, huleh khat san-ga tamjaw zong neih theih ahi. Hi silpiahte chi tuam tuam chu 16 apat 21 tan kikaalin akoih theih hi. Sialpiahte chu chinih inakhen theih hi. Apostolte hun a silmah sil-piahte leh tuhun tan sawmdolna leh sepkh-iahna silpiahte. A um nonlou leh a umnalaiin akhen theih hi.

Apostolte hun a silmah silpiate chu hite ahi.Apostol, zawlnei, haam tuamtuam haam-na, haam lehdoh theihna, silmahbawl lehsuhdamna. Tunitan ah hagaulam silpiahum nalaite chiu hite ahi. Tanchinpha soina,belaampu hihna, thuhilhtu hihna, hasot-na, tahsa leh hagau a panpihtu hihna, het-khentheihna, ginna, khotuahna, silpiahnaleh vaihawmna ahi.

Apoimoh chu hih ahi. Na hagau lam silpiahna hetai? Na jang phatuam ei?

Hagau Siangthou Pandemic:Tutung aCovid-19 chu pandemic chikhat ahi. Pan-demic chih umjia chu hii leh natna khov-el huap a kithehdalh chihna ahi. Mi tampisukha, huapdalh, husa leh thawmnei tahahi. Nan zohlouh leh nan guallouh ahi.Hi natna in tuni tanin khovel gam 190 valsukha in 158 million hi veiin, huleh millionthum val asita hi. Huleh hii natna hi vei leh sini chin ah behlap tou ahi zing nalai hi. Haih-na sukha leh sihna tuntu ahi. Hi pandemicchauh buaipih diing ihih uleh chu mabaanamial khop mai hi. Hujiahin Covid-19 pan-demic sangin Hagau Siangthou pandemic ibuaipih jaw diing uhi.

Hagau Siangthou pandemic bang hiahiai?Hagau Siangthou chu Lalpa Jesu’na nungjuite achiam banga Pentecost nia gingtu masa tawmtakhat zalehsawm-nihte tunga huih leh lei meikuang bangahung kihawmjaah chu ahi. Huih banginmichin asem in amut a, huleh mei banginahailum a, innsung leh asunga mi um zou-siah a sukha a, hagau a hinna, haihna, leh halhna atun hi. Mi 120 te chu Pentecost niin 3000 in behlap ahi va, huleh 5000 in be-hlap kit ahi uhi. Gam mang meikuang phelhzohlouh bangin ni tamlou sungin a hinnauleh a halhna un midangte alohsawn va,ni chinin behlap ahi uhi. Hagau SiangthouPandemic alahvah hichibangin loupitahina kilang doh hi.

Hagau Siangthou in adim uhi.Kouhtuammasate chu Hagau Siangthou in a dim va,huleh adim jel jel uhi. Hagau Siangthou adim diing chu thupiah ahi a, dim theih ahia, huleh dim louh theih jel ahih jiahin dimjing na diinga panlaah a dim jel jel ngai ahi.Hagau Siangthou in alah vah nna loupitahleh haattahin atong hi.

Haamteina ahah bawl uhi.Hagau a dimtechu haamteina ahah bawl uhi. Jaan khovaha anngol a haamteina chu ahatna uh ahi.Hagau chu haamtei diinga hung puitu lehhatna hung petu ahi.

Hagau ann a duh uhi.Gingtu masate chuni chinin Apostote thuhilhna ngaikhia inakilawikhawm va, huleh Lalpa nitaah annne in inn chinah a kipawlkhawm jeel uhi.

Hangsanna anei uhi.Nidanga meidawileh taisia leh kibute chu tuin kotzing ah,inn chinah Lalpa Jesu tanchinpha hang-santahin a soithang uhi. A thuhilhna unkhopi adipsuah top mai hi. Soisiat, soisah,suhmualphou, suangkultaan leh sih zongalau nawnta sih uhi.

Huaplian tah in apai uhi.Hagau Siangthounatohna jaalin a thunatohna un a huaplianmahmah hi. Chi leh kuang, haam leh pau,beh leh phung a kikaihna in alahvah munatang sih hi. Judate leh Jentailte ahuama, meithai leh tahgahte ahuam va, sahk-homite leh khovelmite a lahvah apiangthah hi. Siampute leh dawimatte zong a piang thah uhi. Ahuam kha veh uhi. Kitu-ahtah leh kipumkhat in nuamtah in akhosauhi.

Hehpihna a hau uhi.Unau kilungsiatna inadim uhi. A neite in aneiloute diingin ban-gkim aphal uhi. Gam tanpha juahin tasam-te leh panpih ngaite apanpih uhi. Kingaih-dam tuahna, kideihsahna in adim uhi. Khatleh khat kilungsiatna in nna akitohsah uhi.

Hinkho Siangthou a ngaisang uhi.HagauSiangthou jiahin sa-utna, sual leh Setantunga gualzohna atang uhi. Duhaamnate,lepchiahnate, kiletsahnate, nuleh pa kaal athanghuainate, kieennate, kihuatnate lehkihaunate’n alahvah mun atang sih hi. Mis-iangthoute chih a kouh ahi va, huleh khovelheetsiam theih louhte ahi uhi. Khovel mitetoh kidaidanna liantah anei uhi. Lepchi-ahna in alah vah mun atang sih hi. Ananialeh Saphira te nupa bang lepchiahna jiahina sihloh ngal mai uhi.

Hasatna ah akipaah uhi.Lalpa Jesunungjuihna jiahin soisiat, soisah, suangkultaan leh sihna tanpha atuah uhi. Inn leh loulaahsah, suhsiatsah ahi uhi. Khua apat delh-doh ahi uhi. Gilkial leh taahsap, saguah lehmualphou atuah uhi.

Hizongleh avui sih va, akipaah jaw uhi. Lal-pa Jesu min jiaha athuahna vah naahpi inakipaah jaw uhi. Lalpa diinga heetpihtu lehmartar hih chu akipaahna lianpen uh ahi.

Unau deihtah, Hagau Siangthou pandem-ic na tang tai, na veikha tai? Na symptom,akilatna bang ahiai? A tunga kisoite tohna hinkho man daan akijoitawn ei? Tunia i gam in mamoh chu Hagau SiangthouPandemic ahi. Lalpa’n a Hagau Siangthouhuih leh mei tungtawnin hinna, halhna lehhatna hung peta hen. Midangte lohsawntudiingin hung gualzawlta hen.









No comments

Powered by Blogger.