THUDOH 5 of 11 Houbung sunga lamkai hon kibahlouna ipi pi aneijuvem? Upa hon ipi kisamkaina aneijuvem?


AMUN HOUBUNGA LHAGAOVA LAMKAI HO
Dr. Haokhothang Mate
 
 
THUDOH 5 of 11

Amun Houbung (Local church) sunga lamchuom chuoma lhagaova lamkai ho ahiloule houbung upa hon kibahlouna ipi pi aneijuvem? Upa ho khat le khatnin ipi kisamkaina aneijuvem?

 

Upa ijat ham khatnin houbung sunga vai apoh khom tah ding jeh-a chu ama ho khat le khat kikah-a ipi thu um-em ti thudoh hi acham’a umdoh ahi. Upa khat chu upa dang khat toh kibang ham? Abonchauva thakhat hiuvem? Anatoh athilbol-u abon cha kibang ham? Lamchuom khatna seiding chun, amun houbung khat sunga upa ho lah-a kibah louna aum khah-a ahi leh akibah lounau chu ipi pen ham?

 

Ana toh-u achuom cheh ahi

Upa jousen thil khat kibang chetna abol khom dingu ahi ti lunggel chu ahithei lou ding thil khat ahi. Thulhun Thah thuhil vang hiche ngaidan toh akikal-in ahi. Lhagao thilpeh achan dannu jong achuom cheh ahi.

Pathenin mihem jouse hi ama cham tah-a thilpeh jatchuom cheh apeh ahidan eihetsah tauvin ahi (I Corinthians 12:11, 18), thilpeh jatchuom cheh le boltheina jatchuom cheh ahi keu hilouvin hiche thilpeh ho amanchah thep danu jong akibangpon ahi (cf. Romans 12:3, 6, "tahsan teptena"; I Corinthians 12:6, "thahatna jatchuom cheh").

 

Romans 12:6-8

Romans 12:6-8 sunga hin Solchah Paulin mihil hina thilpeh chang ho, mi tilkhouna thilpeh chang ho chule vaihop themna hina thilpeh chang ho sekhanna aneijin ahi. Hiche thilpeh jouse hi aboncha mikhat kipea ahipoi. Chule mikhatnin hiche ho jouse hi achanga abol ding tina jong aumpoi. 

(I Corinthians 12:12-39). Mihil hina thilpeh chang chun mi ahil ding (verse 7); vaipoh them hina thilpeh chang ho chun vai apoh dingu ahi (verse 8).

 

I Timothy 5:17

Hiche chung chang thua hin I Timothy 5:17 hin jong eikithopi thei dingu ahi.

Upa ho jouse vai homin apangin chule mihilin jong apanguve ti hi ihetsau ahi (I Timothy 3:2, 4-5). Hiche Bible chang dungjuijin upa jouse vai ahom le mihilla  apan jeh-uvin sum le paija kithopina chang dinga lom ahiuve.

Ahivangin atum beh-in “Pathen thua kisalel ho le mihil-a pang ho” ati khal khal-in ahi. Hiche thudol-a het ding khat chu “adehsetna” (especially) or Malista kiti thucheng artha hi ahi. Hiche thuchengin avetsah chu: upa ho jouse vaihomin pang jong leh alah-uva mihil lam-a atum beh-a thepna nei aume ti avetsah ahi. Thilpeh achan dungjuijuva ama ho chu mipi Pathen thu hilna lam’a kisalel ahiuve. Kum jabi khatna (First Century) kichailam chun “Malista”kiti thucheng hi mihil lam panga thepna neideh ho kihetnan ahung kimang tan ahi.

Pastor ho henga lekha kithotna hoa jong hiche thuchengin akoudoh akibangin ahi.

Hiche chungchanga kihoulimna hi adih ahi mong monga ahi leh Paulin asei ding dan chu, “Upa ho gunchu tah-a vaihom’a pang ho chu jabolna channi chang hen, adehsetna, Pathen thua kisalel ho le mihil-a pang ho” hiding ahi.

Hiche Bible changin upa ho kimanchahna jat chuom cheh ahidan avetsah-in ahi. Upa jousen vai ahomuvin chule mihillin jong apang nauve ahivangin ama ho lah-a upa bang khat atumbeh-a adang sanga mihil themna thilpeh tam chan joh aumin ahi.

 

Ephesians 4:11

Ephesians 4:11na hin “mihil-a pang upa” tia kiminsahna akimun ahi. Hiche laija Paulin asei nom chu Christan ahoubung thilpeh apeh ho lah-a thilpeh khat chu “pastor-teacher” hi ahi. Athucheng kigoldan hi ivet le Paulin chinghoi-kaihoi le mihil hina teni hi ahomkhan nompoi. Mikhatnin ania aneikhom ding danin aseijin ahi. Pastor-teacher kiti ho chu upa vaihom’a pang mai mai ho toh akibangpoi ajeh chu ama ho natoh le kimanchahna chu jatchuom jep ahi.

 

Thumun lahchomna leh khum khana

Paulin I Timothy 3:2 a asei dungjuijin upa ho (Bishop ho) chu mihilthei ahi diu angaije. I Timothy 5:17 asei dungjuijin upa jouse vaihomin apangin ahi. Aman aseibena-a chun, abang khat chu thil khatna adang sanga thilpeh achan johna aumin ahi. Hiche thuhil hin agom lam’a aphondoh nom chu upa ho jouse vai hom thei le mihil thei hijong leu atum’a vaihopna lam panga kisalel le mihil lam panga kisalel aumin ahi thilpeh achan dungjuivin. Amun houbung khat sunga upa ho ijat ham khat um jong le akimanchahnau jatchuom cheh ahi.

 

Jabolna  Akibah louna.

Upa ho jouse jong Christa tahsa-a tibah khat cheh ahi jeh-un ama ho vaihopna dan noija chu ama ho jong kikan ahiuve. Vaihom hicheh jong leu adang khat vaihopna noija chu umcheh ahiuve. Thaneina kibanga anei vangun abanchauva thunoija umcheh ahiuve, khat chun aboncha chunga thaneina anei dehpoi. Hijeh chun upa ho jouse alen aneo aumpove. Dinmun akibah vangun achan dingu jabolna akibangpoi.

 

Aphotchetna ho kholchenna

I Timothy 5:17 ikiledoh danu hi adih dinga ahi leh, Paulin mihilla pang upa ho khohsahna ahanei jep danin akimun ahi. Mihilla pang upa ho hi Ephesia 4:11 a pastor-elder ho toh thakhat ahiuve. Mihilla pang ho chu lhagao dinmun sangchuom leh thunei chuom ahidehpove, ahin Pathen thu hilla pang ho chu jabolna sang joh chang dinga lom ahiuve ti thua asei joh ahi.

 

Aphotchetna ho kholchenna

Paulin I Corinthians 12:28 a lhagao thilpeh ho athupina dungjuija agollhahna-a mihil hina hi athum chana-a apangin ahi akhatna-a  Solchah ho anina gaothu phondoh ho athumna-a mihil them hina chule alina chu vaihopna thilpeh ahi. Pathen lhendoh Solchahpu lungthima chun miho Pathen thu hillhang theina thilpeh chu atumbeh-a jabolna ana umin ahi.

 

Avetsahna ho

Hitabangma chun Kipana Thupha le Solchah lekhabu hoa Peter hi seijui som le ni lah-a alamkai luboh leh ama ho thalheng danin akimun ahi. Solchah lekhabua James le John apao pohna lhon thu ima akijapoi.

Hitabang chun, James hi Solchah bung11 le 15 ivet leh Jerusalem houbunga chun upa dang ho toh lamkai hikhom jong leh alamkai aluboh khat ahikitnin, (cf. Acts 11:30 & 16:4).

Chule Paul chu akiloipi Barnabas, Silas le Timothy ho sanga lamkai hijo danin akilang kitnin ahi. Hiche vetsahna hoa kona mudoh thei khat chu, Pathen natohna jatchuom cheh aum toh kilhonin jabolna jong akibangpoi.

 

Thukhum khana

Local church-a kilamkaina ahiloule kivaihopna hi pasal ijat ham khat kithokhomna ahi ti hi akicheh tan ahi. Thilpeh jatchuom cheh hihan lang jabolna jong jatchuom cheh hijong leh upa ho akithokhomuvin houbunga Pathen na atongkhomuve ti hi Pathen thuhinga kona mudoh thei ahi (I Timothy 5:17). Hitabanga Pathen natohna hi tua jong ahimona ding ima aumpoi. Houbung sunga Diotrephes (III John 9) tabang ho venna dinga thil phatah chu upa ho leh anatoh-u suhhat ding hi ahi . Ajeh chu ama ho khat cheh-in lhagao thilpeh achanna lampang cheh aboipi diu ahitai. Hiche hi houbung luchang Jesu Christan houbung dinga aphapen dinga anagon chu ahi.





































No comments

Powered by Blogger.